Schrijf- en Uitgeefttips: Yes! Je boek gaat naar de drukker. Waar let je op?

Je bent helemaal klaar met je boek ...

Het is eindelijk zover.

Je boekenkindje is gelezen door proeflezers, een redacteur heeft inhoudelijk en tekstueel feedback gegeven, je cover is gereed, je flaptekst geschreven, je boek opgemaakt en daarna nog door een corrector gecontroleerd.

Tijd om te drukken!

Nee! Ho. Stop de persen!

Voor je je boek laat (proef)drukken, is het belangrijk je boek van voor tot achter onder de loep te nemen.

In dit blog leg ik op hoofdlijnen uit waar je dan op let.

Regelafstand, Tekengrootte en Lettertype

Geef je uit via een uitgever? Dan zal deze waarschijnlijk richtlijnen hebben voor de regelafstand, het lettertype en de tekengrootte of met je meedenken hierover.

Geef je zelf uit? Dan mag dat zelf bepalen.

Pak eens een paar boeken uit je kast, sla ze open en kijk wat jij prettig vindt.

Kijk ook naar je doelgroep, een oudere lezer bijvoorbeeld vindt meer witruimte en een grotere letter meestal fijner lezen.

Waar let je op:

Regelafstand

De meest gebruikte regelafstand in een boek is 1,5.

Afwijken hiervan kan natuurlijk, maar hou er rekening mee dat ‘wit’ tussen de regels prettig leest. Het geeft wat lucht.

Tekengrootte

10, 11 of 12 is een gebruikelijke grootte. Dit hangt ook af van het lettertype dat je kiest. Sommige lettertypes zijn standaard iets groter of kleiner dan een ander lettertype.

Lettertype

Een lettertype met schreef leest over het algemeen prettiger en wordt daarom veel gebruikt in boeken. Lettertypes met schreef hebben streepjes aan het uiteinde van de letters een lettertype zonder schreef is ronder.

Veelgebruikte lettertypes in boeken zijn: Times New Roman, Bookman Old Style, Book Antiqua, Palatino en Georgia.

Inspringen

Inspringen houdt in dat de tekst na een enter niet direct vanaf de linkermarge begint, maar iets naar rechts.

Inspringen doe je niet na een witregel of aan het begin van een hoofdstuk.

Check of op de juiste plek is ingesprongen.

Witregels

Witregels gebruik je bij een sprong in de tijd of bij verandering van locatie of perspectief. Je gebruikt ze dus voor een 'omslag'. Hier heb je – samen met je redacteur – naar gekeken toen je je verhaal redigeerde/herschreef.

Soms staan er extra witregels of zelfs lege bladzijden in je proefdruk.

Is dat magie? 🪄

Nee. Meestal ontstaan de extra witregels of lege bladzijden omdat er in je Word-document onnodige enters, shift enters of spaties staan.

Hoe je kan zien of je onnodige spaties en enters of shift enters gebruikt en, veel belangrijker, hoe je ze eenvoudig weghaalt, staat in het e-book.

Woordafbrekingen

Voor woordafbrekingen in boeken zijn speciale regels en richtlijnen. Deze zorgen voor een rustige leeservaring.

Aantal afbrekingen

De meest gangbare richtlijnen voor het aantal afbrekingen zijn:

maximaal drie afgebroken woorden per pagina

maximaal één afgebroken woord per alinea

niet twee afgebroken woorden onder elkaar

Plek van afbreken

Namen van personen, instellingen, plaatsen etc. en titels hoor je niet af te breken.

Maar ook voor waar je woorden – die je wel mag afbreken – afbreekt, zijn regels en richtlijnen.

De makkelijkste regel is: breek af tussen twee lettergrepen.

Daarna volgt de richtlijn: breek af tussen twee delen van een samenstelling. Dus samen-stelling, niet sa-menstelling of samenstel-ling. En bedoelde je nu massage-bed of massa-gebed?

Er zijn nog veel meer regels over waar je woorden afbreekt. Het gaat te ver om deze in het blog te noemen. Je vindt ze wel in het veel uitgebreidere e-book over het controleren van je proefdruk.

Weeskind en Hoerenjong

Een weeskind of wees is de eerste regel van een nieuwe alinea die eenzaam onderaan de bladzijde staat.

Als de laatste regel of het laatste woord/de laatste woorden van een alinea op een nieuwe pagina staan, wordt dit hoerenjong of weduwe genoemd.

Zowel weduwen als wezen worden als niet mooi beschouwd en moeten vermeden worden in een gedrukt boek.

Wegwerken

Je kan verschillende ‘trucjes’ toepassen om weduwen en wezen weg te werken, soms doet de uitgever of je opmaker dit samen met jou.

Wil je daar meer over weten? Lees dan het e-book, ik heb het hier niet kunnen plaatsen, anders werd dit blog nog langer dan het al is …

Colofon

Voor in een boek staat meestal het colofon. In het colofon zet je (een deel van) de volgende punten:

de uitgever
de coverontwerper
de fotograaf van de auteursfoto
de redacteur
de corrector
de vormgever
de drukker
de NUR-code
het ISBN-nummer
de hoeveelste druk het is
in welk jaar en bij wie het copyright© ligt

Boekomslag

De cover, achterflap en rug van je boek vormen samen het boekomslag.

Het maakt niet uit of je een paperback, hardcover, e-book of luisterboek uitgeeft: Dit is je visitekaartje!

In de (online) boekwinkel of bibliotheek zorgt een aantrekkelijke, originele omslag ervoor dat je boek opvalt en mensen overgaan tot aanschaf of lenen.

De cover kun je ook goed gebruiken als je promotie wil maken voor je boek én daar kun je niet vroeg genoeg mee beginnen!

Voorbeelden

Bekijk eens een aantal boeken waarvan jij vindt dat ze een aansprekende of opvallende omslag hebben. Dit mogen boeken zijn in het genre dat jij schrijft of boeken in een totaal ander genre.

Wat vind je mooi, wat springt eruit? Welk lettertype vind je prettig lezen? Én wat vind je niet zo mooi of misschien zelfs afzichtelijk?

Welke flapteksten zijn goed leesbaar? Welke kleuren spreken aan?

Vraag eens rond; wat vinden familieleden, (schrijf)vrienden en collega’s van de boekomslagen die jij wel en niet mooi vindt.

Ook tijdens het ontwerpproces kan je mensen vragen wat ze van het ontwerp, de titel of de teksten vinden.

Vraag het bijvoorbeeld aan bevriende auteurs, je schrijfcoach of je redacteur.

Wil je echt opvallen?

Voeg dan iets extra's toe aan je boek. Dan staat je boek in de spotlights.

Dit kan bijvoorbeeld met een leeslintje, een spot uv-lak op de cover, een bijzondere boekenlegger, een kleur op de snee (de 'bladzijde-kant' van je boek), een boekenhoekje of een booksleeve.

In het e-book vind je specifiek informatie over de cover, rug en achterflap van je boek. Want wat zet je er precies op en waar moet je op letten?

Proefdruk

Dan is het nu – eindelijk – tijd voor de proefdruk! 🥳

Laat een of enkele exemplaren drukken en kijk er, het liefst met meerdere mensen, heel precies naar!

Klopt de lay-out?
Zijn de kleuren zoals je ze in je hoofd had?
Leest het lettertype fijn en is de grootte naar je zin?
Lees het hele boek van voor tot achter door. Staan er nog foutjes in? Is er een woord verkeerd geschreven of gek afgebroken? Ergens niet of juist onnodig ingesprongen?
Klopt de paginanummering? Staat er op de pagina’s waarvan je het wil een nummer en op de andere pagina’s niet?

Oftewel doe een driedubbele check van álles wat er op en in je boek staat.

Drukken

Alles in orde en naar je zin?

Laat de persen dan maar rollen!

Proost!

Geniet van het moment.

Veel succes met je boek

In dit blog heb je informatie en tips gekregen over waar je naar kan kijken als je je boek laat (proef)drukken. Maar dat is nog lang niet alles. Denk bijvoorbeeld aan welke pagina’s je nummert, aan je tekst uitvullen of niet, de Franse titelpagina en cover, rug en achterflap. Over dat en meer lees je in het gelijknamige e-book.

Ik hoop dat de informatie uit het blog nuttig voor je is en je deze kan toepassen bij het (proef)drukken van je boek.

Ik wens je in elk geval heel veel succes met je boek!

Heb je vragen?

Mail me of stuur me een berichtje via een van mijn socialmediakanalen.

Wil je het bijbehorende e-book bestellen?

Dat kan! Voor €16,95 inclusief btw is het van jou.

Via deze link, kan je het e-book bestellen. Je ontvangt een factuur en als deze is voldaan, krijg je 'YES! Je boek gaat naar de drukker. Waar let je op?' in je mailbox.

Vond je dit interessant?

Lees de andere blogs op deze website. Ook komen er steeds nieuwe blogs online met tips over schrijven en uitgeven, over je team en over de schrijftermen.

Als je me volgt op social media ben je als eerste op de hoogte als ik een nieuw blog plaats.